Su ve kanalizasyon idareleri, enerji yoğun kamu kurumları arasında yer alıyor. Pompa istasyonları, arıtma tesisleri ve dağıtım hatlarında gerçekleşen sürekli enerji tüketimi, bu kurumları 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kapsamındaki en kritik aktörlerden biri haline getiriyor.
Kanun uyarınca kamu kurumlarının, 2030 yılına kadar en az %30 enerji tasarrufu sağlaması gerekli. Bu hedef, yalnızca altyapı yenilemeleriyle değil, veriye dayalı enerji yönetimi uygulamalarıyla mümkün. Kamu binalarında enerji verimliliği kanunu ve tasarruf yükümlülüklerini detaylı olarak incelediğimiz blogumuza göz atabilirsiniz.
5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu: Su ve Kanalizasyon İdareleri İçin Yeni Bir Dönem
5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu’nun 7. maddesi, yıllık enerji tüketimi 500 TEP’in (Ton Eşdeğer Petrol) üzerinde olan kamu binaları ve tesisleri için kapsamlı yükümlülükler getiriyor. Bu kapsamda su ve kanalizasyon idarelerinin:
- Enerji yöneticisi ataması veya bu hizmeti dış kaynakla sağlaması,
- Yıllık enerji tüketim verilerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na raporlaması,
- Enerji izleme sistemleri kurarak OSOS (Otomatik Sayaç Okuma Sistemi) uyumlu veri paylaşımı yapması,
- Ve belirli limitlerin üzerinde tüketimi olan kurumlar için enerji yönetim birimi oluşturulması
zorunlu hale gelmiştir.
Bu yükümlülükleri yerine getirmeyen kurumlar, 2025 itibarıyla 500.000 TL’ye kadar idari para cezası ile karşı karşıya kalabiliyor. Ancak burada önemli bir nokta var: Bu yasal zorunluluk, doğru yaklaşımla yalnızca bir risk unsuru değil — aynı zamanda teşvik, verimlilik ve dijital dönüşüm fırsatı anlamına geliyor.
Kamu Su İdareleri İçin Enerji Yasal Yükümlülükleri ve Dijital Uyum İhtiyacı
Enerji Verimliliği Kanunu, su ve kanalizasyon idarelerine hem enerji yöneticisi atama, hem de tüketim verilerinin izlenmesi ve raporlanması zorunluluğu getiriyor.
Ancak birçok kurumda hâlâ ölçüm, izleme ve raporlama süreçleri manüel yöntemlerle veya farklı sistemlerde dağınık şekilde yürütülüyor. Bu durum, hem veri bütünlüğü hem de yasal uyum açısından risk oluşturuyor.
Dijital enerji yönetimi platformları, bu süreci uçtan uca tek panelden yönetmeyi sağlıyor:
- OSOS verilerinin otomatik entegrasyonu
- Pompa istasyonları ve arıtma tesislerinden anlık tüketim izleme
- Anomali tespiti ve kayıp-kaçak analizi
- ISO 50001 uyumlu enerji raporları
- Yıllık enerji etüdü ve VAP başvuru süreçlerinde veri desteği
VAP Destek Programı: Enerji Verimliliğinde %30 Hibe Fırsatı
Enerji verimliliği kamu kurumları için artık yalnızca bir çevre politikası değil, aynı zamanda finansal sürdürülebilirliğin de anahtarı.
5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu’nun 8. maddesi kapsamında yürürlüğe giren Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) Destek Programı, bu dönüşümün en güçlü teşvik mekanizmalarından biri.
VAP kapsamında, kamu kurumları enerji verimliliği yatırımlarının %30’una kadar hibe desteği alabiliyor. Üstelik bu tutar, her yıl yeniden değerleme oranında artırılıyor ve proje başına 15 milyon TL’ye kadar çıkabiliyor.
Bu destek, enerji tüketimi yoğun olan su ve kanalizasyon idareleri için özellikle kritik. Çünkü bu kurumlarda enerji maliyetleri, toplam işletme giderlerinin büyük bir kısmını oluşturuyor.
VAP desteğiyle birlikte;
- Eski ve verimsiz pompaların yüksek verimli motorlarla değiştirilmesi,
- Pompa istasyonlarına değişken hız sürücü (VSD) sistemlerinin entegrasyonu,
- Basınçlı hava sistemlerinin rehabilitasyonu,
- Atık ısı geri kazanım sistemlerinin kurulması,
- Ve enerji izleme sistemlerinin devreye alınması gibi projeler hibeden yararlanabiliyor.
Bu yatırımlar yalnızca enerji tasarrufu değil, aynı zamanda operasyonel güvenlik ve ekipman ömrü açısından da ciddi kazanımlar sunuyor. Üstelik enerji izleme sistemleri de doğrudan VAP kapsamına dahil edilebildiği için, su idareleri hem yasal uyumu sağlar hem de dijital dönüşüm yatırımlarının önemli bir kısmını hibe olarak geri alabilir.
Enerji İzleme Sistemleriyle Veriye Dayalı Yönetim: Tasarrufa Giden Yol
Enerji verimliliğini sürdürülebilir kılmak, yalnızca ekipman değişikliğiyle değil, veriye dayalı yönetim anlayışıyla mümkündür.
Su ve kanalizasyon idareleri gibi enerji yoğun kurumlarda, her bir pompa istasyonu ya da arıtma tesisi ayrı bir enerji tüketim merkezi gibi çalışır.
Bu tesislerden gelen verilerin anlık olarak izlenmesi, kayıp-kaçak oranlarının tespit edilmesi ve enerji anomalilerinin erken fark edilmesi, kurumların hem bütçesini hem de karbon ayak izini doğrudan etkiler.
Enerji izleme sistemleri sayesinde:
- Elektrik, doğalgaz ve su tüketimi anlık olarak takip edilir,
- Anomali tespiti ile arızalar oluşmadan önlenir,
- Kayıp-kaçak oranları analiz edilebilir,
- Enerji raporları otomatik oluşturularak yönetime sunulur,
- Karbon yoğunluğu ve emisyon hesaplamaları otomatikleştirilir.
Bu sistemler aynı zamanda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın raporlama gerekliliklerini de karşılar. Yani kurumlar yalnızca enerji tüketimlerini optimize etmekle kalmaz, aynı zamanda yasal uyumluluk süreçlerini de otomatik hale getirir.Enerji izleme altyapısı, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi uyumluluğu için de temel bir gerekliliktir. Bu nedenle dijital izleme sistemine geçmek, yalnızca bugünün ihtiyaçlarını değil, uzun vadeli sürdürülebilirlik standartlarını da güvence altına alır.
Teşvikler ve Yasal Zorunluluklar Kapsamında Enerji Yönetimi ve Verimliliği: Apollo ile Çözüm
5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve bağlı yönetmelikler, su ve kanalizasyon idarelerinin enerji tüketimlerini izlemelerini, raporlamalarını ve OSOS uyumunu sağlamalarını zorunlu kılıyor. Bu zorunluluk, doğru adımlar atıldığında önemli bir fırsata dönüşüyor: VAP destek programı sayesinde enerji verimliliği yatırımlarının %30’una kadar hibe alınabiliyor.
Ancak verimlilik yalnızca tüketimi izlemekle değil, bu veriyi anlamlandırmakla mümkün. Gerçek enerji yönetimi, ölçüm, analiz, optimizasyon ve raporlama süreçlerinin bir arada yürütülmesini gerektiriyor. Bu noktada, Apollo’nun yapay zekâ tabanlı enerji yönetimi platformu, su ve kanalizasyon idareleri için enerji verimliliği yolculuğunu sadeleştiriyor.
Apollo, Devlet Malzeme Ofisi (DMO) tedarik listesinde yer almakta ve kamu kurumlarının yasal prosedürler kapsamında doğrudan temin edebileceği bir çözüm olarak öne çıkıyor. Bu, enerji yönetimi altyapısını hızlı ve güvenilir bir şekilde kurmayı mümkün kılıyor.
Enerji Yönetiminde Tek Panel Yaklaşımı
Apollo, tüm tesislerden gelen verileri tek bir platformda toplayarak enerji izleme, fatura yönetimi, karbon raporlama ve teşvik süreçlerini birbirine entegre eder.
OSOS altyapısıyla uyumlu çalışan sistem, manuel veri toplama ve raporlama süreçlerini ortadan kaldırır.
- Kurumlar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın raporlama gerekliliklerini doğrudan karşılayabilir ve VAP proje başvurularında ihtiyaç duyulan izleme altyapısını bu sistem üzerinden oluşturabilir.
Su İdarelerinde Dijital Enerji Yönetimi: İSKİ’nin Apollo ile Dönüşüm Hikayesi
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ), yılda 130 milyon kWh’lik enerji tüketimini Apollo platformu üzerinden yöneterek dijital enerji dönüşümünde öncü bir adım attı.
- 900 elektrik tesisatı ve 400 doğalgaz aboneliği Apollo’ya entegre edilerek, tüketiminin %99’u tek panelden merkezi olarak izlenebilir hale geldi.
- Manuel yürütülen fatura takip süreçleri otomasyona taşındı, bilgi akışı hızlandı, operasyonel verimlilik arttı.
- Manuel olarak yürütülen kompanzasyon ve reaktif ceza takibi, Apollo üzerinden otomatikleştirildi.
- İSKİ aynı zamanda ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi uyum sürecini Apollo verileriyle destekledi.
Bu uygulama sonucunda manuel operasyonlar otomasyona taşınarak operasyonel iş yükü %90’dan %20’ye düştü.
“Apollo ile tüm enerji süreçlerimizi merkezi ve dijital bir yapıya taşıyarak önemli bir operasyonel iyileşme sağladık… Artık enerji tüketimini daha kolay yönetiyor; enerji verimliliğimizi izlenebilir ve sürdürülebilir şekilde takip edebiliyoruz.”
— İSKİ Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı
Apollo, bu süreçte yalnızca bir enerji izleme platformu değil; kurumların dijital dönüşüm, mevzuat uyumu ve finansal verimlilik hedeflerini birleştiren stratejik bir çözüm ortağı oldu.
Su ve kanalizasyon idareleri, Apollo sayesinde 5627 Sayılı Kanun kapsamındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirirken, enerji yönetimini sürdürülebilir ve teşvik destekli bir yapıya dönüştürebilir.
Sonuç: Su ve Kanalizasyon İdarelerinde Enerji Yönetimi ve Verimlilikte Zorunluluktan Fırsata
Enerji izleme sistemleriyle yasal uyum, teşvik ve tasarruf aynı çatı altında birleşiyor. Su ve kanalizasyon idareleri, enerji izleme sistemleri sayesinde hem kanuni yükümlülüklerini yerine getirir, hem de %30 hibe desteği ile bütçe dostu yatırımlar yapabilir.
Apollo, kamu kurumlarının bu dönüşüm yolculuğunda güvenilir bir çözüm ortağıdır. Bu dönüşüm sürecinde Apollo, su ve kanalizasyon idarelerinin güvenilir teknoloji partneridir. Apollo’nun enerji yönetimi platformu, mevcut altyapılarına entegre çalışarak tüm binaların ve tesislerin enerji tüketimini tek panelde görünür hale getirir.
Hemen bir demo talep edin ve Apollo ile enerji yönetiminizi dijitalleştirin, yasal uyumluluğunuzu güvence altına alın.
